Wanneer je aan de Wadden denkt, zie je hoogstwaarschijnlijk de Waddenzee en de Waddeneilanden voor je. Een uniek stuk Nederland, erkend als UNESCO Werelderfgoed, met een schoonheid zoals je op maar weinig plekken op de wereld ziet. Dit gebied loopt van het Noord-Hollandse Den Helder tot het Deense Esbjerg. Niet alleen die Waddenzee en -eilanden zijn bijzonder. Ook de kust op het vasteland, grenzend aan de Waddenzee, is speciaal. Hier vind je nog écht rust en ruimte, met eindeloze vergezichten af en toe onderbroken door een kerktoren. Hoewel op het eerste gezicht leeg, is er juist in die leegte veel te ontdekken.
Culinaire parels, wandelen over de zeebodem, garnalen vissen op het Wad, uitwaaien op de dijken, uitkijken over zee, stranden die nog nagenoeg leeg zijn, uitgestrekte duingebieden en bijzondere plekjes om te overnachten. Ik neem je mee naar de Kop van Noord-Holland, grenzend aan Waddenzee Werelderfgoed van UNESCO.
De Noordkop
In het uiterste puntje van Noord-Holland ligt een bijzondere regio, aan drie kanten omringd door water. Dit is de Kop van Noord-Holland, ook wel de Noordkop. Aan de westkant van de Kop ligt de Noordzee, aan de noordkant de Waddenzee gevolgd door het IJsselmeer aan de oostzijde. Daar tussenin lijkt het land vlak en leeg, maar niets is minder waar. Hier ligt Wieringen, een voormalige eiland waar je nog steeds een eilandgevoel ervaart.
Wanneer je een keertje naar Texel bent geweest, dan ben je al eens door deze Noordkop gereden. Neem de tijd om deze regio te verkennen! Ontdek dit bijzondere stukje Nederland en de verrassingen die het herbergt aan de hand van deze 15 tips:
Tip 1: Wadlopen vanuit Den Oever
Wandelen over de bodem van de zee, hoe bijzonder is dat?! Ga mee wadlopen en ontdek waarom de Waddenzee benoemd is tot Werelderfgoed van UNESCO. Vanuit Den Oever vertrek je met de boot de Waddenzee op, waarbij je eerst op zoek gaat naar zeehonden. Liggen ze lekker te zonnen op het drooggevallen wad? Zwemmen ze mee met de boot? Laten ze voor heel even hun kop zien? Wanneer het water steeds verder zakt en het eb is, ga je van boord en loop je terug over de bodem van de zee naar het vasteland. Een ervaren gids vertelt je onderweg meer over het leven op en in de bodem van de zee. Bij aankomst op het land word je per Amerikaanse schoolbus weer teruggebracht naar de haven van Den Oever.
De Groot Recreatie – Gemeenelandsweg 50, Hippolytushoef
Tip 2: Garnalen vissen op de Waddenzee
Vanuit de haven van Den Oever vertrekken de vissersboten. Reserveer een plekje aan boord van een van de schepen van De Groot Recreatie en ga mee garnalen vissen op de Waddenzee. Zo leuk en leerzaam! Voor jong en oud. Aan boord krijg je informatie over de omgeving, de Waddenzee en over wat er leeft boven en onder water. Zodra de netten uitgegooid worden, word je begeleid door tal van zeemeeuwen. Onder luid en enthousiast gekrijs worden de netten binnengehaald en geleegd aan boord. De kapitein en zijn scheepsmaatje maken een eerste sortering van de vangst. Vervolgens gaat de vangst in bakken, waarna het bewonderen en verbazen kan gaan beginnen.
Na een introductie over alles wat er gevangen is, mag je helpen selecteren totdat er alleen nog garnalen over zijn. En dan kan het pellen beginnen. Garnalen: vers van de pers! Extra lekker met de wind door je haren, de zilte zeelucht en het geluid van de Waddenzee.
De Groot Recreatie – Gemeenelandsweg 50, Hippolytushoef
Tip 3: Culinaire tocht op het Wad
Vaar een dagje mee met Jan Rotgans en geniet van zeemansverhalen, uitwaaien op zee en eten van het Wad. Ambassadeur Jorieke ging je voor:
‘Een straffe wind woelt door mijn haren. Terwijl ik staar naar de steeds kleiner wordende vuurtoren adem ik de frisse lucht diep in. Hordes meeuwen lijken om mijn aandacht te schreeuwen. Maar nee, het gaat ze natuurlijk om de netten vol spartelende sardientjes die voorzichtig aan boord worden getakeld. Het is tijd om de handen uit de mouwen te steken! Voor de ultieme ervaring moet ik me wel even over het niet al te charmante werkje van het schoonmaken van de vis heen zetten. Maar de beloning is groot! Een smaak zo puur als de omgeving.
Over die omgeving vertelt Jan tijdens de tocht alles. Vroeger dacht hij zijn hele leven palingvisser te blijven. Maar de zee had andere plannen en heeft hem in 40 jaar omgetoverd tot de gastvrije zeeman van nu. Het zoute water is voor Jan als spraakwater. Met vurig enthousiasme deelt hij stoere zeemansverhalen die je af en toe best met een korreltje zout mag nemen. Ondertussen mengt de zilte zeelucht zich met de geur van verse kruiden uit de kombuis. Zo aantrekkelijk dat zelfs een paar nieuwsgierige zeehonden hun neus boven water steken. Magische momenten op het wad, omringd door kabbelend water en het grote niets…’
Deelnemen?
Jan Rotgans organiseert zijn waddenexcursies voor groepen van 15 tot 40 personen. Maar, regelmatig zijn er opstapdagen zodat je ook gezellig met je partner, kinderen (dit gaan ze leuk vinden) of vrienden kunt gaan. Houd de website van Jan Rotgans hiervoor in de gaten.
Tip 4: Picknick van De Dikke Bries
Maritiem restaurant De Dikke Bries, voor boeren, burgers en botenlui, ligt aan de jachthaven van Den Oever, dicht bij het Robbenoordbos. Een smakelijke én vermakelijke plek, met een interieur waarin je je ogen uitkijkt: een gezellige verzameling van kringloop tot antiek en hedendaags meubilair. Reserveer bij De Dikke Bries een picknick voor in het bos of op de dijk aan het IJsselmeer. Kies je voor de picknickmand Te hooi of voor de exclusieve variant Te gras? Picknickmand, picknickkleed, glaswerk en servies mee en genieten maar! De leukste plekken voor je picknick krijg je er bij getipt: maar liefst 10 picknicklocaties hier in de Kop van Noord-Holland om uit te kiezen. Van het Oeverse strandje tot het Dijkgatbos en het voormalige eiland Wieringen.
De Dikke Bries – Wierhooft 1, Wieringerwerf
Tip 5: Wandelen bij Het Gat in de Dijk
Wanneer je vanuit Den Oever zuidwaarts langs de dijk langs het IJsselmeer rijdt (of erover wandelt), kom je langs het Gat in de Dijk. Een interessante plek van historische waarde. Wandel over het pad met informatieborden tot aan het prachtige monument. Het is een herinnering aan de Tweede Wereldoorlog, toen er een gat in de dijk werd geblazen. Hierdoor kwam de Wieringermeerpolder in korte tijd onder water te staan, waarbij 80% van alle gebouwen werden verwoest. Nog altijd zijn de kolkgaten achter de dijk zichtbare herinneringen aan toen. Vanaf het monument kijk je op een van die kolkgaten: natuurgebied ‘De Wielen’, waar veel vogels ‘schuilen’ als het stormt op het IJsselmeer.
Wanneer je de weg bij het toegangspad oversteekt, loop je het Dijkgatbos in. Heerlijk om hier te wandelen na afloop van je bezoek aan het monument. Er zijn vanaf de parkeerplaats aan de overkant van de weg bij Het Gat in de Dijk verschillende wandelingen uitgezet waarvan enkele doorlopen tot in het Robbenoordbos (tegen de Afsluitdijk aan). De Kwelroute van 5,3 km geeft je een goed beeld van het (beuken)bos, de poelen en plassen en de Dijkgatweide.
Gat in de Dijk – Noorderdijkweg nabij 24, Wieringerwerf (bij het ‘Huis van niets’)
Tip 6: Het Bos Roept!
Een beetje verstopt in de Kop van Noord-Holland, in het Robbenoordbos, ligt Het Bos Roept! Een natuurkampeerterrein met bijzondere accommodaties. Elk huisje op het natuurkampeerterrein is bijzonder en heeft dezelfde meditatieve werking: je stopt met denken en vergeet voor even de wereld. Eén huisje zet ik graag nog even apart in het zonnetje: La Serre, een 6-persoons huis met een Scandinavische look & feel. Grote ramen, een houtkachel, vuurplaats buiten: onthoud deze naam, dit plekje moet je een keer gevoeld en beleefd hebben. Zeker in combinatie met alle leuke extra’s van Het Bos Roept!, waaronder het biologische ontbijt aan huis, de kas met kachel en de yoga in de ‘tijd-voor-jezelf-tent’. Weet wel: wie vertrekt, keert op een dag beslist terug want het bos blijft je roepen.
Het Bos Roept! – Den Oeverseweg 12, Slootdorp
Tip 7: Het Waddenbelevingspunt
Om een goed beeld te krijgen van de Waddenzee, is het leuk om een kijkje te nemen bij het Waddenbelevingspunt in Den Oever. De uitkijktoren staat in de haven van Den Oever, gemakkelijk te bereiken over de dijk langs de haven. Het uitkijkpunt bestaat uit twee verdiepingen, beiden voorzien van informatiepanelen. Leuk en leerzaam! Terwijl je uitkijkt over natuurgebied ’t Schor, het voormalige eiland Wieringen met in de verte de kerktoren van Oosterland, Texel aan de horizon, de haven van Den Oever en de Afsluitdijk leer je ook nog eens meer over de vogels die hier leven (of regelmatig op doorreis neerstrijken) en over het leven op het wad.
Als je dan toch in de haven bent, ga lekker vis eten bij een van de restaurants aan de haven. De vis wordt vers vanuit zee geserveerd, heerlijk!
Waddenbelevingspunt – Havenkade 1, Den Oever
Tip 8: Leuk! Slapen
B&B Leuk! Slapen ligt achter de dijk, in het idyllische Oosterland aan de Waddenzee. Vanuit de bed and breakfast is het enkele minuten lopen naar de dijk. Klim het trapje op om op de dijk uit te kijken over niets anders dan zee, lucht en vogels. Eindeloos ver…
Hier op Wieringen ligt een van de mooiste en leukste bed and breakfasts van ons land: Leuk! Slapen met twee gastenkamers. De smaak, de sfeer, de ligging, de verwennerij door gastvrouw Ratna… een perfect adres voor levensgenieters en rustzoekers. Kies voor kamer De Pimpelmees met bad op pootjes of voor kamer De Huismus met een dubbele stortdouche en een schommel in je kamer. Voor het ontbijt kom je graag je bed uit! Wat een feest!
Leuk! Slapen – Akkerweg 7, Den Oever
Tip 9: Vogels kijken bij de Balgzandpolder
Wanneer je van Den Oever en Oosterland naar Den Helder rijdt, kom je langs de Balgzandpolder. Deze polder aan de Waddenzee is helemaal voor vogels ingericht. Wanneer het hoog water is op het wad achter de dijk, dan strijken de vogels hier neer, als reserve hoogwatervluchtplaats. Ze zijn te bewonderen en spotten vanachter het vogelkijkscherm en vanaf de uitkijktoren. Lepelaars, tureluurs, bergeenden en onder andere oeverzwaluwen die zich in de speciaal aangelegde wand hebben gevestigd. De rots is aangelegd om een veilige plek te bieden tegen roofdieren, de 5 meter hoge wand is onbereikbaar voor de dieren.
Oostoeverweg 1, Den Helder
Tip 10. Ontdek de Helderse Forten per vlet
Vervolg je ontdekkingstocht door de Kop van Noord-Holland met een bijzonder boottochtje: vaar per vlet langs de Stelling van Den Helder. Een vlet is een traditionele reddingsboot, tegenwoordig van april t/m oktober ingezet voor tochtjes langs de Stelling van Den Helder. Maximaal 8 personen kunnen mee aan boord. Je hebt de keuze uit varen door de haven en binnenstad van Den Helder of varen langs de liniedijken met 5 van de 6 forten van de Stelling. Een vrijwilliger gaat mee als gids en vertelt je graag meer over de geschiedenis van de forten en over Napoleon (die al veel eerder ontdekte dat de Kop van Noord-Holland de moeite waard is). Neem een picknickmand mee voor een paar gezellige uurtjes op het water.
Tip 11: Borrelen bij Stadsbrouwerij Heldere Jongens
Stadsbrouwerij Heldere Jongens ligt aan de rand van Den Helder in Fort Westoever, onderdeel van de Stelling van Den Helder. Achter de dikke muren van de kazerne vind je een biercafé en brouwerij. Wat begon als een hobby en uitprobeersel is uitgegroeid tot een begrip in de verre omgeving. De mannen van de Stadsbrouwerij, de Helderse jongens, vertellen gepassioneerd over hun bieren, geven je graag een rondleiding in de brouwerij en laten je met trots proeven van hun Napoleon, Labrat en Dorus. Leuk om te weten: er is een heerlijk terras aan het water en je kunt hier ook eten.
Helderse Jongens – Fort Westoever, Westoever 1, Den Helder
Tip 12. Cultureel erfgoed Willemsoord
Een bezoek aan Willemsoord mag niet ontbreken tijdens je bezoek aan Noord-Holland. Deze voormalige scheeps- en onderhoudswerf van de Koninklijke Marine ligt in Den Helder en valt direct op wanneer je door de stad rijdt. Het culturele erfgoed is prachtig gerestaureerd en bruist! Het lijkt een wijk op zich, met een bezoekerscentrum, een bioscoop, theater, musea en restaurants. De monumentale panden langs de gracht zijn prachtig gerenoveerd en bieden nu plaats aan restaurants met gezellige terrassen. Het meest in het oog springend op Willemsoord is Restaurant Stoom. Bij de realisatie van het restaurant zijn authentieke elementen van de werf gebruikt om het oorspronkelijke karakter te houden. Staal, beton en baksteen geven Stoom een stoer uiterlijk. Daar waar vroeger de stoomwerkplaats was, vind je nu een eigentijds restaurant en een grote glazen serre.
Maak van je bezoek aan Restaurant Stoom een bijzonder avondje uit door een diner te combineren met een avond theater. Theater de Kampanje grenst aan Stoom en heeft een leuk arrangement met een theaterdiner & voorstelling. Doen! De schouwburg is zo uniek, daar wil je alleen al voor het ontwerp naar toe.
Restaurant Stoom – Willemsoord 60D, Den Helder
Tip 13. Fort Kijkduin en Lange Jaap
Wanneer je vanuit Den Helder de kust zuidwaarts volgt langs de Noordzee, dan kom je in Huisduinen. Hier vind je twee bijzondere eyecatchers: De Lange Jaap en Fort Kijkduin. De Stelling van Den Helder bestaat uit verschillende historische verdedigingswerken uit de tijd van Napoleon. Een van die verdedigingswerken is Fort Kijkduin, gelegen aan zee. De ligging is uniek. Hoor hoe de wind om het fort waait, de meeuwen krijsen, de golven tegen het land slaan terwijl je je beschermd voelt door de metersdikke muren. In het fort huist een museum, waar je alles te weten komt over de geschiedenis van het fort.
Vuurtoren Lange Jaap is een rijksmonument uit 1878, de oudste gietijzeren vuurtoren van Europa met maar liefst ruim 63 meter hoogte. Helaas niet te beklimmen, maar een pracht exemplaar om te zien!
Fort Kijkduin – Admiraal Verhuellplein 1, 1789 AX Huisduinen
Tip 14: De Helderse Duinen
Hier bij Fort Kijkduin starten de Helderse Duinen, een natuurgebied met fiets- en wandelroutes, kanoroutes, een uitkijktoren, een vogeluitkijkpunt en verschillende strandpaviljoens. De Helderse Duinen bestaan uit de drie gebieden de Grafelijkheidsduinen, de Donkere Duinen (bos) en het Refugium. Maak een wandeling door de duinvalleien, kom oog in oog te staan met Schotse hooglanders en Konikpaarden en bezoek de Helderse Vallei met uitkijktoren. Hier vandaan starten verschillende wandelingen, van 4 tot 8 kilometer.
Bezoekerscentrum De Helderse Vallei – De Helderse Vallei 9-11, 1783 DA Den Helder
De Kop van Noord-Holland heeft ruim 30 kilometer aan zandstrand. Ontdek de schoonheid van de stranden, de rust (zelfs in het hoogseizoen), de uitgestrektheid (strand zo ver je kijkt) en maak een wandeling door de Helderse Duinen en langs zee. Na afloop strijk je neer bij een van de strandtenten langs de kust, waarvan sommigen het hele jaar geopend zijn: een Zee van Tijd, strandrestaurant Woest of Paal 6. Een leuke rondwandeling waarbij duinen en strand gecombineerd worden, start vanaf de parkeerplaats bij Cafetaria Duinzicht. Loop de duinen in en sla vlak voor de zee rechtsaf. De rondwandeling (van een uurtje) staat aangegeven. Halverwege passeer je Paal 6, een lekkere tussenstop voordat je over het strand terug wandelt.
Callantsogervaart 1A, 1787 PR Julianadorp
Tip 15: De leukste en lekkerste high tea
Plan je bezoek naar de Kop van Noord-Holland zo dat de weekmarkt van Schagen in je programma past. Deze markt is op donderdagochtend en is een begrip in de regio. Begin je bezoek aan Schagen met een koffietje bij Stiel en struin vervolgens langs de tientallen kramen. De gezellige drukte valt direct op. Marktlui groeten vriendelijk en maken graag een praatje. Ontdek West-Friese streekproducten, proef kaas van lokale kaasboeren en wandel op je gemak terug langs de winkels. Tijd voor de lunch? Reserveer voor de high tea bij Leuk! Restaurant!
Ik heb al heel wat keren mogen genieten van een high tea op een bijzondere locatie, maar de high tea van Leuk! Restaurant in Schagen is onovertroffen! Alles huisgemaakt, mooi gepresenteerd en echt wat anders dan anders. Niet voor niets is het altijd gezellig druk bij Leuk! Restaurant. Het is er gezellig, laagdrempelig, warm en gastvrij. Een dikke tip hier in de Kop van Noord-Holland.
Leuk! Restaurant – Nieuwe Laagzijde 11, 1741 GE Schagen
