Voor de fijnste reizen hoef je niet ver weg: ons eigen Europa heeft genoeg te bieden. De Małopolska-regio in Polen is daar een wondermooi voorbeeld van. Ontdek groene heuvelen, kastelen, wilde wateren en meer… 7 redenen om op vakantie naar Polen te gaan.
Hoe meer ik van Europa zie, hoe meer ik me realiseer hoeveel moois er eigenlijk ‘om de hoek’ ligt. Ik reis voor het eerst naar Polen en dat is een ervaring die naar meer smaakt. En dan heb ik alleen Klein-Polen nog maar gezien, zoals de Małopolska-regio in het Nederlands genoemd wordt. Klein-Polen ligt in het zuiden aan de grens met Slowakije en is een regio met prachtige nationale parken, bijzondere houten architectuur en indrukwekkende verhalen. Ben je een beetje bekend met de Poolse geschiedenis, dan weet je dat het leven in Polen er door de jaren heen zeer verschillend heeft uitgezien – en toch voelt het er soms alsof de tijd is blijven stilstaan. Een bezoek aan Małopolska is om meerdere redenen echt de moeite waard en ik hoop dan ook dat ik jou kan overhalen de regio zelf te ontdekken. Ga je mee?
1. Ontdek de prachtige natuur
Bergen, bossen, meren, grotten: je zou denken dat ik een willekeurige locatie in Scandinavië omschrijf, maar ook in het zuiden van Polen vind je ze in veelvoud. Als er één ding opvalt, is het wel hoe groen het landschap is. Natuurlijk zijn er ook stedelijke gebieden – denk bijvoorbeeld aan Krakau, de hoofdstad van de regio – maar het overheersende gevoel is dat je altijd wel bij de natuur in de buurt bent. En het mooiste is dat je daar ook van kunt genieten zonder dat je onder de voet gelopen wordt door veel andere reizigers. Hoewel gebieden als Krakau en Zakopane (dé wintersportstad van de regio) steeds meer op toeristen zijn ingesteld, zijn er ook plaatsen waar je hooguit andere Polen tegenkomt. Een voorbeeld daarvan is het Pieniny-gebergte. Dit gebergte – ooit het eerste Nationale Park van Polen – is minder groot dan zijn bekende Tatra-broer, maar doet niet onder aan schoonheid.
2. Verken het Pieniny-gebergte
Een geweldige manier om het Pieniny-gebergte te ontdekken is… per kano of per boot. Vanuit het dorp Sromowce Niżne kun je, op een traditioneel vlot met gondelier, een tocht maken over de Dunajec, de rivier die dwars door het Nationale Park heen loopt. De gondeliers – die dit beroep alleen na een stevige training mogen uitvoeren en in het dorp moeten wonen om in aanmerking te komen als gids – leiden je door de kloof en laten je onder meer kennismaken met de Drie Kronen, zoals de bergtoppen ook wel worden genoemd, en de wilde avonturen van de Robin Hood-achtige rover Janosik, die het gebied vroeger onveilig maakte voor de rijken. De boottocht eindigt in Szczawnica, een plaatsje dat bekendstaat om zijn kuuroorden.
Ben je wat sportiever van aard, dan kun je er ook voor kiezen de bergen te voet te verkennen. Je hoeft niet meteen naar de top van de Drie Kronen te klimmen: er zijn meerdere goed toegankelijke wandelingen, bijvoorbeeld door de Homole Gorge met zijn bijzondere rotsformaties en prachtige weidse uitzicht, vanuit het dorp Jaworki. Als je goed luistert, hoor je in de verte het getinkel van belletjes – dat zijn de schapen waar het gebied om bekendstaat. En in de houten hutten onderweg kom je soms zomaar een schaapsherder tegen…
3. Fietsen door Małopolska
De Małopolska-regio is een paradijs voor actieve vakantievierders. Naast wandelen, paardrijden, kanoën en skiën is ook het fietsen er in opkomst. De afgelopen jaren is er geïnvesteerd in maar liefst 1000 kilometer aan goed gemarkeerde fietspaden, waarvan de route langs de rivier de Dunajec misschien wel de mooiste is. Deze fietstocht voert onder meer door het Nationale Park van het Pieniny-gebergte en langs het Czorsztyn-meer met zijn kastelen, maar ook langs typisch Poolse huizen, gewoon tussen voetbalveld en speeltuin door. Aan het water wachten heerlijke plekjes om te picknicken en ook onderweg zijn er genoeg mogelijkheden om even op adem te komen. En het beste? Het is er lang niet zo druk als op de Nederlandse fietspaden.
4. Kunst, cultuur, kastelen en kerken
Klein-Polen is vanwege de natuurlijke barrière van de gebergten traditioneel een grensgebied. Het grenst aan Slowakije, een land dat vroeger deel uitmaakte van het Oostenrijks-Hongaarse rijk, waarvan je de invloed nog steeds terugziet in de omgeving. Het meest zichtbaar zijn de kastelen: forten die langs de Hongaarse handelsroute lagen en de route bewaakten. Bij het Czorsztyn-meer (waar ook de fietstocht langsgaat) zie je twee van zulke kastelen, het Poolse Czorsztyn-kasteel aan de ene kant van het water en het ooit Hongaarse Niedzica-kasteel aan het andere. Het Niedzica-kasteel – ook wel bekend als het Dunajec-kasteel, vanwege de ligging aan de rivier – dat pas na de Eerste Wereldoorlog op Pools grondgebied kwam te liggen is het best bewaard gebleven en een bezoekje waard. Al was het maar om alle legendes en volksverhalen die er de ronde doen…
Niedzica Castle – ul. Zamek 1, 34-441 Niedzica
5. Houten architectuur in Klein Polen
Wat ook opvalt, is het sprookjesachtige karakter van de regio. Overal kom je de typisch Poolse houtenhuizenarchitectuur tegen: van kleine houten herdershutten tot prachtige oude kerken, ingebed in een heuvelachtig groen landschap. Heb je daar interesse in, dan kun je je hart ophalen met de Houten Architectuurroute. Deze route voert onder meer langs de acht kerken uit de streek die op de UNESCO World Heritage List staan. Sommige kerken zijn open voor publiek tussen mei en september.
Zo’n kerk bezoeken is een aanrader: hoe eenvoudig het er vanbuiten ook mag uitzien, binnen kijk je je ogen uit. Een van de oudste houten kerken in Klein-Polen is de kerk van de Heilige Maagd Maria in het dorp Iwkowa. De muren zijn er gedecoreerd met tekeningen uit de late Renaissance, waarbij er ook een link met Nederland is: er zijn aanwijzingen dat de schilder uit Nederland kwam of zijn technieken heeft geleerd van een Nederlander.
Wil je meer weten over de Poolse cultuur en tradities, breng dan zeker een bezoek aan een van de herdershutten, bijvoorbeeld in Czorsztyn. Klein-Polen is traditioneel het gebied van de schaapherders, die er tussen april en september op uit trekken met hun kuddes. De tijd lijkt er te hebben stilgestaan en moderne zaken als computers en telefoons voelen er even vreemd als ufo’s. In de hutten wordt op traditionele manier kaas gemaakt: wil je onthaasten, dan kun je met gemak urenlang naar de vlammen staren. Niet voor niets prijkt er een certificaat van ‘slow food’ op de muren.
6. Culinair genieten in de Malopolska-regio
Een bezoek aan de Małopolska-regio is niet compleet zonder een bezoek aan Krakau, dat in 2019 is uitgeroepen tot Europese Gastronomische Hoofdstad. Houd je van lekker eten, dan ben je daar aan het goede adres. Niet dat dat betekent dat het in de rest van de regio afzien is: bij verschillende restaurants kun je terecht voor de lokale keuken. Wil je écht genieten, plan dan tijd in voor een bezoek aan Winnica Nowizny in het dorp Iwkowa. Bij dit familiebedrijf proef je niet alleen de heerlijkste streekgerechten, maar ook Poolse wijnen. De Małopolska-regio is een wijngebied in opkomst en er wordt veel geëxperimenteerd met verschillende druivenrassen. Daarnaast staat de streek bekend om pruimen: er is zelfs een pruimenfestival, en een pruimenroute door verschillende districten. De gerechten bij Winnica Nowizny geven je daar een voorproefje van.
Winnica Nowizny – Połom Mały 60, 32-862 Iwkowa
7. Bijzonder overnachten in Małopolska
Een goede uitvalsbasis voor een reis door de Małopolska-regio vind je in Iwkowa bij Bacówka Biały Jeleń. Dit resort ligt in de heuvels en is omgeven door bossen en velden, en ook binnen ademt alles natuur. De omgeving verken je via talloze fiets- en wandelroutes, bijvoorbeeld naar het uitzichtpunt Szpilówka, vanwaar je een 360-graden-uitzicht hebt over de streek. Ontbijt er op het terras of dineer met lokale gerechten, en ontspan tussen de planten in de spa.
Bacówka Biały Jeleń – Iwkoa 586, 32-861 Iwkowa
Reis je liever met camper, caravan of tent? In Niedzica vind je bij Polana Sosny niet alleen typische Poolse houten huizen, maar ook een camping direct aan de rivier de Dunajec. Overigens kun je ook in het Niedzica-kasteel overnachten, mocht je op zoek zijn naar een originele slaapplek.
Zespół Rekreacyjny Polana Sosny – Os. Polana Sosny 1, 34-441 Niedzica
Enthousiast geworden over deze Poolse regio?
Vind meer informatie op de website van het Pools Verkeersbureau